De geschiedenis van de Rotterdamse haven (trilogie deel I)
Laten we eerlijk zijn… we waren allemaal best wel een beetje teleurgesteld toen Shanghai in 2004 de titel ‘De grootste haven ter wereld’ van ons overnam. Een hap uit onze nationale trots. Inmiddels zijn ook Singapore en Ningbo onze Rotterdamse haven voorbijgestreefd in grootte. Toch blijven we de grootste haven van Europa!
Er gaat zóveel schuil achter de Rotterdamse haven. De prachtige geschiedenis, de dagelijkse gang van zaken en de innovatieve plannen voor de toekomst… Omdat wij het zelf zo’n imponerend verhaal vinden, delen we het graag. Sterker nog, we besluiten om er een blog trilogie over te schrijven. Momenteel bevindt u zich in deel 1, “de geschiedenis van de Rotterdamse haven”.
Hoe het allemaal begon...
De naam Rotterdam, waar komt deze vandaan? De stad ontstond rond 1260 na Christus, rondom een dam in de rivier de Rotte… de ‘Rotterdam’. In de Middeleeuwen werd aan de dam een kleine haven gesticht, hier werden goederen overgeladen. Deze haven zorgde voor handel waardoor de stad groeide. De haven groeide nóg verder in de zestiende eeuw doordat de haven een belangrijke functie kreeg in de visserij.
De haven had echter één grote schaduwkant: de bereikbaarheid was erg slecht. Daarom was de haven van Amsterdam in het koloniale tijdperk nog hét centrum van de handel. Toen zaten dáár de belangrijke handelaren. In de tweede helft van de negentiende eeuw werden belangrijke veranderingen doorgevoerd waardoor de haven van Rotterdam een enorme groeispurt maakte, waaronder de bereikbaarheid.
Bereikbaar Rotterdam
Als eerste werden nieuwe havenbekkens aangelegd. De staalindustrie in het Ruhrgebied had in de negentiende eeuw veel erts nodig, wat Rotterdam nu makkelijk via de Rijn kon vervoeren.
De slechte bereikbaarheid van de haven had met name te maken door de verzanding van de waterwegen. Daarom begon in 1866 de aanleg van de Nieuwe-Waterweg, deze was in 1872 af. Voorheen had de haven geen rechtstreekste verbinding met zee, een groot gemis! Door middel van een doorgraving van duinen werd een verbinding gemaakt met de Noordzee. Een grote stap in de bereikbaarheidsproblemen van de haven.
De wederopbouw na de oorlog gaf boost aan de haven
De Tweede Wereldoorlog verwoestte de helft van de haven met bombardementen. Na de oorlog, werd de haven een van de belangrijkste projecten voor het land. Er kwamen namelijk vele schepen aan voor de wederopbouw van Europa, de Rotterdamse haven kon het aantal schepen met moeite aan.
Het botlek-gebied
Daarom werd in 1947 onder meer het Botlek-gebied aangelegd. Een belangrijk historisch moment voor de haven. De gemeente verwachtte met dit nieuwe gebied voor 15 jaar in de vraag naar ruimte te kunnen voorzien. Door de vertragingen in de bouw van de Botlekbrug die het gebied moest ontsluiten, kon pas na 29 juni 1955 met de feitelijke invulling van het gebied worden begonnen.
De plannen zijn in de tussenliggende periode een aantal malen aangepast en bijgesteld. Een belangrijke reden daarvoor was dat mammoettankers, die de haven moesten kunnen aandoen (vanwege de Europoort), groter en groter werden. In de Tweede Wereldoorlog waren namelijk tankers van 16.000 ton normaal, maar inmiddels waren tankers van 30.000 ton in de vaart genomen… en men dacht dat het wel 45.000 ton kon worden in de toekomst. Bij de feitelijke aanleg van het Botlekgebied hield men daarom toch maar rekening met tankers van 65.000 ton en een diepgang van 12 meter. Een ontwikkeling die de Rotterdamse haven tot de dag van vandaag veel toegevoegde waarde heeft geboden.
Bekijk deze video: https://www.youtube.com/watch?v=406UWYHNhyQ
De Maasvlakte
De vaarwegen, waaronder de Nieuwe-Waterweg, zouden bij een verdere groei de capaciteit niet aankunnen. Een oplossing zou zijn om de Nieuwe-Waterweg te verbreden en te verdiepen. Maar wanneer de scheepvaart zou toenemen door de aanleg van havens en industriegebieden, was het echter mogelijk dat nautische onveiligheid zou optreden. Dit betekende dat schepen de havens niet meer veilig konden bereiken en dat het grote aanbod van schepen op de vaarwegen opstoppingen en dus langere vaartijden met zich mee zouden brengen. Er werd daarom gedacht aan het creëren van een vlakte in de Noordzee: de Maasvlakte. Deze werd in 1970 aangelegd, opnieuw een zeer belangrijke toevoeging aan de haven.
De Maasvlakte is gebouwd door het leggen van een ringdijk waarbinnen zand uit de Noordzee werd opgespoten. Dit vormt nu de bodem van de vlakte.
Bekijk deze video: https://www.youtube.com/watch?v=PBMNRIEbgoQ
En nu verder!
Niet zo gek dus, dat met al deze historie de gemiddelde Nederlander het jammer vindt dat we niet meer ‘de grootste ter wereld’ zijn. Toch blijft het nostalgische verhaal een pronkstuk dat met veel faam in de boeken zal staan.
Op de hoogte blijven van alle nieuwe blogs? Meld u dan aan voor onze maandelijkse nieuwsbrief.
Ik wil ook de nieuwsbrief ontvangen!
Benieuwd naar de volgende delen van deze blog-trilogie? Lees hier:
